Strona główna Wersja graficzna strony

Informator dla osób z niepełnosprawnością o dostępie do dóbr kultury
w Województwie Lubelskim


wersja tekstowa

Sanktuarium Męczenników Podlaskich (Pratulin)


Pratulin jest miejscem świętym, gdzie znajdują się relikwie Błogosławionych Męczenników, a ziemia jest przesiąknięta krwią i potem Unitów Podlaskich. To Sanktuarium cichej i mocnej obecności Boga.

Początki Pratulina sięgają XV wieku i zamku obronnego „Paleniowszczyzna”, który od 1460 r. należał do Litwy. W 1732 r. Józef Sapieha, jego właściciel od XVII, zmienił nazwę Hornowa na Pratulin (łac. prata oznacza łąka). W Pratulinie od XVII wieku istniała parafia Unicka. W 1874 roku miało tutaj miejsce Wydarzenie Pratulińskie, czyli męczeństwo Wincentego Lewoniuka i 12 towarzyszy, broniących swojej wiary przy obronie miejscowej cerkiewki. Na początki stycznia doszło tu do otwartej i publicznej konfrontacji z carskim naczelnikiem powiatu konstantynowskiego, który zażądał, aby unici przekazali swoją świątynię nowemu proboszczowi. Lud nie godził się na rządowego proboszcza. Naczelnik dał kilka dni do namysłu. Wrócił do Pratulina 24 stycznia 1874 r. z sotnią kozaków pod dowództwem pułkownika Steina. Przy cerkiewce zebrała się prawie cała parafia. Naczelnik zażądał kluczy. „Panie naczelniku — powiedział Daniel Karmasz, dziś błogosławiony męczennik — gdyście zabierali nam organy zaręczałeś nam, że rząd nie ma zamiaru narzucać nam prawosławia. … Dzisiaj wolimy stać i umrzeć bezbronni, przy świętym progu naszej cerkwi".

Żołnierzom nie udało się rozgonić wiernych bagnetami. Odpowiedzią na brutalność kozaków były rzucone kamienie i bojowo podniesione, znalezione w pobliżu, kołki. Pułkownik Stein wycofał nieco poturbowanych żołnierzy. Rozkazał zatrąbić „do ataku". Daniel Karmasz, który trzymał duży krzyż zawołał do współobrońców świątyni: „Odrzućcie wszystko, kołki i kamienie, pod kościół. To nie bitwa o kościół. To walka za wiarę i za Chrystusa!" Ktoś zaintonował pieśń: Kto się w opiekę... Padła komenda: ognia!

Upadł zabity Wincenty Lewoniuk. Śmiertelnie został postrzelony Daniel Karmasz, upadł na krzyż, który jeszcze przed chwilą trzymał wysoko nad głowami. Krzyż podniósł Ignacy Frańczuk z Derła. I tak ginęli pozostali. Żołnierze zabili 13 a ranili ok. 180 osób. Ciała zabitych pogrzebano, bezładnie wrzucając do wspólnej mogiły, na Unickim Cmentarzu.

Przybywają tu liczni pielgrzymi by wielbić Boga za tak wielkich świadków wiary i prosić Go przez Ich wstawiennictwo o potrzebne łaski: wiarę, zdrowie, potomstwo, wyzwolenie z różnych nałogów…

Warto obejrzeć:

  • Kościół parafialny Św. Apostołów Piotra i Pawła, a w nim: - Kaplicę z Relikwiami Błogosławionych Męczenników Podlaskich, - Krzyż Pratuliński - kopię Obrazu Matki Bożej Leśniańskiej - kopię pastorału ofiarowanego Ojcu Świętemu podczas Jego wizyty apostolskiej w Siedlcach w 1999 r.
  • Obraz Matki Bożej Pratulińskiej "Nadziei Jedności"
  • Obraz "Męczeństwo Unitów w Pratulinie" autorstwa Eliasza Radzikowskiego
  • Obraz "Misje Unickie" przedstawiający posługę duchowieństwa łacińskiego wśród Unitów
  • Plac Męczeństwa Unitów z 1874 r., na którym została wzniesiona XVIII-wieczna świątynia tzw. Martyrium Pratulińskie. Wewnątrz świątyni znajdują się wyeksponowane fundamenty cerkwi unickiej, przy której Unici oddali swoje życie w obronie wiary.
  • Drogę Krzyżową o długości ok. 1100 m łącząca Plac Męczeństwa z Cmentarzem Unickim Położona w niezwykle malowniczym krajobrazie nadbużańskim.
  • Dróżki Pratulińskie, przy których stoi 13 kapliczek, z drewnianymi figurkami Męczenników, rozłożone wokół malowniczego stawu
  • Miejsce pochówku Unitów, Cmentarz Unicki.

Zachęcamy pielgrzymów do:

  • Odprawiania nabożeństwa Drogi Krzyżowej,
  • Całowania Relikwii Błogosławionych Męczenników Podlaskich,
  • Złożenia własnych intencji w Kaplicy Błogosławionych Męczenników Podlaskich, które są zanoszone podczas Mszy Św. i Nowenny każdego 23 dnia miesiąca.
  • Obejrzenia filmu „Pratulin”, obrazującego i wyjaśniającego wydarzenie męczeństwa
  • Obejścia „Dróżek Pratulińskich” ze specjalnym modlitewnikiem dostępnym w Pamiątkach
  • Zamówienia Mszy Św. w Sanktuarium Błogosławionych Męczenników Podlaskich
  • Nabycia pamiątek związanych z Sanktuarium.

Dostępność Sanktuarium dla osób niepełnosprawnych

Sanktuarium nie posiada osób wykształconych do pomocy osobom niepełnosprawnym, choć istnieje możliwość oddelegowania asystenta do pomocy niepełnosprawnemu po wcześniejszym zgłoszeniu takiej potrzeby. Dojazd do wszystkich obiektów sanktuarium jest łatwy (podjazd tylko do kościoła parafialnego a Martyrium nie wymaga go). Najbliższy przystanek znajduje się 400 m od obiektów Sanktuarium i można spokojnie dojechać drogą o nawierzchni bitumicznej. Drogi wewnętrzne sanktuarium są albo utwardzone albo pokryte nawierzchnią bitumiczną. Powierzchnia parkingów jest tak duża, że nie wymaga wytyczania miejsc dla osób niepełnosprawnych. Wokół kościoła jak i Martyrium są dostępne ławeczki. Dostęp do pamiątek jedynie przez osobę asystenta i do części gastronomicznej na zewnątrz budynku. Toalety posiadają wydzielone miejsce dla osoby niepełnosprawnej i są w pełni dla nich przygotowane. Miejsca wystające (progi i krawędzie) są w części oznakowane taśma odblaskową, a część oświetlenia sama reaguje na zwiedzających i modlących się. Osoby niesłyszące mogą poznać historię Unii i Męczeństwa na specjalnych tablicach dostępnych w Martyrium, podobnie opisane są kluczowe miejsca. Istnieje pełny dostęp do części np. relikwii, gdzie mogą skorzystać osoby niewidome. Osoby niewidome mogą wysłuchać przekazu audio dostępnego podczas wyświetlania filmu.


Dane kontaktowe:

Sanktuarium Męczenników Podlaskich w Pratulinie, Pratulin 19, 21-504 Rokitno

Telefon: 83 345 41 40, 514 336 445

Adres internetowy: brak

e-mail: brak